Άρθρο του Κωνσταντίνου Βαρλαμίτη,
Οικονομολόγου, πρώην Προέδρου Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων
Επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης ΠΕΝΤΕΛΗ ΠΟΛΗ ΠΡΟΤΥΠΟ
“Υψηλοί οι τόνοι και έντονη η αντιπαράθεση μεταξύ των δημοτικών παρατάξεων στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πεντέλης της 28.12.2022 για την έγκριση των Δημοτικών Τελών 2023, που συνεχίζεται αδιάκοπα στον τύπο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Από τη μέχρι τώρα συζήτηση προκύπτουν διαπιστώσεις οι οποίες οδηγούν βασίμως στην εκτίμηση ενός επερχόμενου οικονομικού αδιεξόδου στον Δήμο. Για την αποφυγή του αδιεξόδου αυτού διατυπώνουμε μια πρόταση η οποία ελπίζουμε να γίνει αποδεκτή ώστε ο Δήμος μας να έχει την τύχη που αξίζει στους δημότες του.
Διαπίστωση 1η : Όπως είχα εξηγήσει, στο από 20 Δεκεμβρίου 2020 άρθρο μου, ο Δήμος Πεντέλης είχε και συνεχίζει να έχει τα υψηλότερα δημοτικά τέλη στο Βόρειο Τομέα, γιατί αφενός δεν έχουν υλοποιηθεί αναγκαίες δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης δαπανών αποκομιδής απορριμμάτων και αφετέρου, δεν έχει διαμορφωθεί ένα μοντέλο ανάπτυξης της τοπικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα η συμμετοχή των επιχειρήσεων στα ανταποδοτικά έσοδα του Δήμου να είναι η χαμηλότερη στο Βόρειο Τομέα (σε βάρος προφανώς των νοικοκυριών που πρέπει να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος). Έκτοτε, αρκετοί έχουν χρησιμοποιήσει αυτά τα ευρήματα στις δημόσιες παρεμβάσεις τους.
Χωρίς να παραγνωρίζονται οι ευθύνες της προηγούμενης δημοτικής αρχής, είναι βέβαιο ότι εάν στην αρχή της θητείας της η σημερινή δημοτική αρχή – με τους τότε συνεργάτες της – είχαν ιεραρχήσει τις ανάγκες, είχαν σχεδιάσει τις λύσεις και δρομολογήσει την υλοποίησή τους, το αποτέλεσμα σήμερα θα ήταν διαφορετικό. Αντί όμως για δράσεις μείωσης των δαπανών, το κύριο μέλημά τους ήταν η αύξησή τους, με αμφιβόλου αποτελεσματικότητας αναθέσεις υπηρεσιών σε τρίτους, επιβαρύνοντας φυσικά τους κατοίκους του Δήμου.
Διαπίστωση 2η : Το 2022 παρότι αυξήθηκε σημαντικά το ενεργειακό κόστος, τάση που αναμένεται και για το 2023, δεν αυξήθηκαν τα δημοτικά τέλη στο Δήμο Πεντέλης, γεγονός από μόνο του θετικό, όπως και σε κανένα Δήμο του Βόρειου Τομέα [αν και παρά την αρνητική συγκυρία, υπήρξαν και περιπτώσεις μείωσης των Δημοτικών Τελών (Δήμος Ψυχικού-Φιλοθέης)]. Εξαιτίας του αυξημένου κόστους αρκετοί δήμοι αναμένεται να εμφανίσουν έλλειμμα που δεν θα καλύπτεται από τα δημοτικά τέλη, το οποίο θα καλύψουν αναγκαστικά από άλλους ίδιους πόρους. Το πρόβλημα στη περίπτωση του Δήμου Πεντέλης, με προβλεπόμενο έλλειμμα 1,3 εκατ €, είναι ότι παρότι έχει τα υψηλότερα δημοτικά τέλη αποκτά ακόμη ένα αρνητικό ρεκόρ. Στο τέλος του 2023, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί, θα έχει αναλογικά και το υψηλότερο έλλειμμα στις ανταποδοτικές υπηρεσίες (20,92%) από όλους τους Δήμους του Βόρειου Τομέα, εξέλιξη που φανερώνει ότι αρκετά πράγματα δεν πρέπει να έγιναν και τόσο καλά. Και ακριβώς επειδή για την κατάρτιση του προϋπολογισμού το ενεργειακό κόστος υποεκτιμάται εκφράζουμε την ανησυχία ότι το έλλειμμα μάλλον θα φθάσει σε υψηλότερα ακόμη επίπεδα, εξέλιξη που είναι πιθανό να οδηγήσει σε αρρυθμίες την ταμειακή λειτουργία του Δήμου κατά το 2023.
Διαπίστωση 3η : Ο Δήμος Πεντέλης υλοποιεί κοινωνικό τιμολόγιο με απαλλαγές για τα ευάλωτα νοικοκυριά, σύμφωνα με την – ίσως ανεπίκαιρη σήμερα – υπ‘ αριθμ. 238 / 2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, για συμπολίτες μας που είτε έχουν μηδενικά εισοδήματα είτε εισοδηματικούς περιορισμούς ή/και ανήκουν σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (πχ μονογονεϊκές οικογένειες, πολύτεκνοι, οικογένειες με ΑΜΕΑ, άνεργοι, κα). Είναι κοινά αποδεκτό ότι το κοινωνικό τιμολόγιο είναι αναγκαίο και πρέπει να αφορά όλους τους συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν υπαρκτά προβλήματα, τα οποία σε περιόδους κρίσης είναι ιδιαίτερα οξυμένα. Η κοινωνική ευαισθησία δεν μπορεί και δεν είναι μονοπώλιο κανενός. Είναι υποχρέωση κι ευθύνη όλων μας.
Διαπίστωση 4η : Κάθε πρόγραμμα κοινωνικών παροχών πρέπει να υπακούει σε αρχές, ώστε να διασφαλίζεται η εξυπηρέτηση του σκοπού του, η χρηματοδότησή του, η αντικειμενικότητα των επιλογών, η ίση μεταχείριση, το αδιάβλητο των διαδικασιών, η διαφάνεια, ο δημόσιος απολογισμός κι ο έλεγχος και φυσικά να αντανακλά στο περί δικαίου αίσθημα της τοπικής κοινωνίας.
Τι γίνεται όμως στο Δήμο μας;
Σύμφωνα με την εισήγηση του 2016, θα εντασσόταν περίπου το 30% των νοικοκυριών ενώ θα υπήρχε διαφυγή εσόδων 6,5% από τα εκτιμώμενα ανταποδοτικά τέλη του 2017. Και αυτό γιατί η απαλλαγή του 100% των τελών αφορούσε ένα μικρό μέρος των νοικοκυριών αυτών. Για τα υπόλοιπα προβλεπόταν έκπτωση 20% – 30%. Για την 6ετία που πέρασε προκύπτει σειρά ερωτημάτων που περιμένουν απάντηση.
- Είναι μικρός ο αριθμός των νοικοκυριών που εντάσσονται στο κοινωνικό τιμολόγιο σε ένα Δήμο με τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα; Είναι μεγάλος; Πόσα τελικά εντάχθηκαν;
- Δεν θα έπρεπε να υπάρχει ενημέρωση για το πόσοι είναι απολογιστικά οι ωφελούμενοι σε κάθε κατηγορία και φυσικά ποιο είναι το συνολικό ποσό που «διατίθεται» ετησίως; Γιατί δεν υπάρχει ένα σύστημα ετήσιας παρακολούθησης, αξιολόγησης και επαναπροσδιορισμού των ωφελούμενων;
- Αρκούν οι κατηγορίες και τα κριτήρια που υπάρχουν; Πρέπει να προστεθούν κι άλλες; Πρέπει να διευρυνθούν οι υφιστάμενες; Μήπως πρέπει να μπουν σε κάποιες κατηγορίες και πρόσθετοι περιορισμοί;
- Γιατί δεν δημοσιοποιούνται τα στοιχεία; Γιατί δεν επικαιροποιείται κάθε χρόνο η εν λόγω απόφαση, όπως γίνεται σε όλους τους δήμους που εφαρμόζουν κοινωνικό τιμολόγιο στα δημοτικά τέλη;
- Οι πολίτες που επί της ουσίας χρηματοδοτούν το κοινωνικό τιμολόγιο δεν πρέπει να ξέρουν πώς διατίθενται τα χρήματα των τελών που κάθε χρόνο εισφέρουν;
Για την αδιαφανή αυτή λειτουργία η Δημοτική Αρχή φέρει ακέραια την ευθύνη και οφείλει άμεσα να ενημερώσει το Δημοτικό Συμβούλιο και τους δημότες.
Διαπίστωση 5η : Ξέσπασε “εμφύλιος” στην αντιπολίτευση, με εκτόξευση κατηγοριών από την παράταξη του κ.Α.Παλαιοδήμου για κοινωνική αναλγησία των 5 παρατάξεων της αντιπολίτευσης των κυρίων Δ.Παπακωνσταντίνου, Α.Φειδοπιάστη, Λ.Κουντουλάκου, Σ.Κωσταντά και Γ.Κατσικογιάννη, επειδή δεν ψήφισαν την πρότασή της για διεύρυνση του κοινωνικού τιμολογίου. Από την πλευρά τους οι 5 παρατάξεις υποστηρίζουν ότι χωρίς χρήματα δεν γίνεται κοινωνική πολιτική, όπως επίσης ότι όταν τα οικονομικά του Δήμου το επέτρεπαν, αντίστοιχη πρότασή τους καταψηφίστηκε από την εν λόγω παράταξη, που τότε –όμως- συμμετείχε στη Διοίκηση του Δήμου και συνετέλεσε με τις αποφάσεις της στην αύξηση του κόστους των ανταποδοτικών υπηρεσιών. Ακόμη, ότι η πρόταση έγινε για λόγους εντυπωσιασμού και όχι ουσίας, αφού ακόμη και αν είχε υπερψηφισθεί θα απορριπτόταν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, λόγω μη εξασφάλισης των αναγκαίων πόρων.
Η ευθύνη όμως για την κατάσταση που επικρατεί δεν ανήκει στην αντιπολίτευση. Ανήκει εξολοκλήρου στη Δημοτική Αρχή, που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια το Δήμο σε οικονομική ασφυξία και ως εκ τούτου, σε αδυναμία εξορθολογισμού των δημοτικών τελών. Ο διχασμός και η διάσπαση της αντιπολίτευσης, όχι μόνο δεν αποτελεί λύση, αλλά βοηθά τη Δημοτική Αρχή να βγει έξω από το κάδρο των ευθυνών της.
Πρόταση. Η δυνατότητα και ικανότητα υλοποίησης κοινωνικών πολιτικών κάτω από ασφυκτικούς οικονομικούς περιορισμούς είναι απαίτηση της κοινωνίας αλλά και το στοίχημα της επόμενης ημέρας να βρεθεί ο τρόπος να υποστηρίζονται, όσο είναι δυνατόν, οι συμπολίτες μας που έχουν ανάγκη. Διέξοδο αποτελεί η συνεννόηση, η συνεργασία και η σύμπραξη όλων των δημιουργικών και προοδευτικών δυνάμεων, προσωπικοτήτων και παρατάξεων που βάζουν το συλλογικό συμφέρον πάνω από το ατομικό, που έχουν στόχο τη διαμόρφωση ενός Δήμου που θα είναι σημείο αναφοράς για την κοινωνική συνοχή του, τη διαφανή διαχείριση των οικονομικών του, την ενεργή συμμετοχή των πολιτών του, τις ποιοτικές παρεχόμενες υπηρεσίες του, πάντα με σεβασμό προς το περιβάλλον και με επίκεντρο τον πολίτη και τις ανάγκες του”.
